8. Ortaöğretim Çalıştayı Sonuç Bildirgesi
“Yeni Ortaöğretim Tasarımı”
14 Aralık 2019, İstanbul
Türkiye Özel Okullar Derneği, Ortaöğretim Komisyonu ile Kayıt ve Mevzuat Komisyonu üyelerinin desteğiyle düzenlenen “Yeni Ortaöğretim Tasarımı” konulu 8. Ortaöğretim Çalıştayı, Milli Eğitim Bakanlığı Bakan Yardımcısı, Genel Müdürleri, danışmanları ile 23 akademisyen ve uzmanın katkılarıyla üyemiz MEF Okulları’nın Beşiktaş Yerleşkesinde 14 Aralık 2019 tarihinde gerçekleştirilmiştir. 630 civarında yönetici ve öğretmenin katıldığı çalıştayda; 1 konferans, 3 panel ve eş zamanlı 11 atölyede “Yeni Ortaöğretim Tasarımı” farklı yönleriyle tartışılmıştır.
Öğrencilerin meraklarını keşfetmeleri ve merakları yönünde derinleşmelerinin orta öğretimin önemli bir amacı olduğu vurgulanmıştır. Yakın gelecekte üniversitelerin küresel olarak daha rekabetçi olacağına dikkat çekilerek, çevrim içi eğitim ve karma programlarla öğrencilerin daha donanımlı ve her durumla mücadele edebilir hale getirilmesinin hedefleneceği belirtilmiştir. Bu nedenle öğrencilerin üniversitelere ve geleceğe hazır olmalarının temelleri de ortaöğretimde atılmalıdır. Felsefesine bakılacak olursa yeni ortaöğretim programının bu hedeflere ulaşma amacıyla tasarlandığı görülebilir.
Çalıştayda, yeni programla birlikte ortaya çıkacak “fırsatlar” mercek altına alınırken; süreç içinde ortaya çıkabilecek zorluklar ve bunların üstesinden gelme yolları üzerine paylaşımlarda bulunma fırsatı doğmuştur. Çalıştayda katılımcıların deneyimlerine ve paylaşımlarına dayalı olarak oluşturulan “yol haritasında”, öğretmenlere, okul yöneticilerine ve MEB yetkililerine uygulama odaklı öneriler sunulmuştur.
2023 Eğitim Vizyonuna göre planlanan değişimler, ülkemizde uygulanan uluslararası eğitim programları ve yeni Anadolu Liseleri programı felsefi uyum, içerik ve öğretmen eğitimi gibi yönlerden ele alınarak karşılaşılabilecek olası sorunlar ve bunların çözümüne yönelik fikirler değerlendirilmiştir.
Yeni Ortaöğretim Tasarımının beklenen başarıya ulaşmasındaki önkoşullardan birinin de öğretmenlerin bu değişim ve gelişimden kaynaklanan durumlara ilişkin hissettikleri ve var olup da hissetmedikleri eğitim ihtiyaçlarının etkin bir şekilde giderilmesi olduğunun altı çizilmiştir.
İnsan hayatının hassas bir dönemini oluşturan ve ergenlik diye çerçevelenen sürecin gelişimsel özelliklerini tanıyarak ve anlamaya çalışarak öğrencilerle etkili bir iletişim kurulmasının önemi üzerinde durulmuştur.
Biçimlendirici değerlendirmenin bir dizi test veya alternatif ölçme yöntemi olmadığı; öğretmenlerin ve öğrencilerin öğrenme hedeflerine göre bulundukları yerin değerlendirmesinin yapılarak öğrenmelerini sağlayan bir öğrenme ortaklığı olduğu söylenmiştir. Ölçmek için öğrenmek yerine öğrenmek için ölçmeye yönelik çalışmaya başlanması önerilmiştir.
Kariyer eğitimi ve rehberliğinde, “kişilik ölçme yaklaşımından” ziyade, sorumluluğu ve tercihi öğrenciye veren; “kendini anlama, kişiliğini ve geleceğini bilinçli olarak tasarlama yaklaşımı” benimsenerek, çağdaş becerileri geliştirmeye odaklanılmasının ve bu sürecin PDR şemsiyesi altında yer alması ve sınıf içi uygulamalara dahil edilmesinin, mutlu ve üretken bireyler yetiştirilmesi açısından önemli olduğu belirtilmiştir.
Yeni Ortaöğretim Tasarımındaki kariyer belirleme süreçlerinde vurgulanan, gençlerin güçlü yönleri, mizaçları, değerleri ve istekleri gibi temel yapı taşlarının, mevcut rehberlik merkezleri ve kurulacak olan kariyer ofisler için temel bir yol gösterici olacağı belirtilerek bu alandaki çalışmaların değerlendirilmesi vurgulanmıştır.
Kariyer sürecinin merkez yerleşkesi olarak görülebilecek iş hayatında, “yetenek savaşları” kavramı önemli bir rekabet üstünlüğü sağlamak amacıyla karşımıza çıktığından; kariyer rehberliğinde de yeteneklere yönelimin kaçınılmaz olduğuna dikkat çekilmiştir.
Yeni Ortaöğretim Tasarımının gerek özel okullarda gerekse resmi okullarda uygulanması ile ilgili bürokratik sorunlara ve işletmecilik açısından karşılaşılacak tehditlere değinilmiştir. Özel okullar bakımından tasarımın eğitim ve müfredat açısından değerlendirilmesi yapılmıştır. Her iki değerlendirmede de tasarımın gençleri geleceğe hazırlamaya yönelik önemli bir çalışma olduğu vurgulanarak, olası tehditlerin tasarımın ruhunu bozmaması için öneriler sıralanmıştır.